ایتالیا کشوری در جنوب اروپا و پایتخت آن شهر رم است. این کشور از شبه‌جزیره ایتالیا و دو جزیره سیسیل و ساردِنی در دریای مدیترانه تشکیل شده‌است. امروزه ایتالیا کشوری توسعه‌یافته است و جزو گروه هشت به‌شمار می‌آید. واحد پول این کشور یورو و زبان رسمی آن ایتالیایی است. جمعیت ایتالیا ۶۰ میلیون و ششصد هزار نفر است و ۹۱٫۶ درصد مردم آن مسیحی هستند. ایتالیا پنجمین کشور پرجمعیت اروپا و بیست و سومین کشور پرجمعیت دنیا است. ایتالیا آب‌وهوای معتدل فصلی دارد و آب‌وهوای مناطق ساحلی آن با شرایط هوایی کوهستان‌های داخلی تفاوت زیادی دارد. دو کشور مستقل بسیار کوچک به نام‌های واتیکان و سان مارینو در درون خاک ایتالیا قرار دارند و یک تکه از خاک ایتالیا نیز بیرون از خاک اصلی این کشور و در سوئیس قرار دارد که کامپیونه دیتالیا نامیده می‌شود. رم، پایتخت ایتالیا، به عنوان پایتخت امپراتوری روم و اقامتگاه پاپ، برای سده‌های پیاپی از مراکز سیاسی و مذهبی تمدن غرب بود. پس از فروپاشی امپراتوری روم، منطقه ایتالیا به مناطق و شهرهای خودگردان بسیاری تقسیم شده‌بود (ازجمله جمهوری ونیز و دولت کلیسا) ولی واحدهای مختلف سیاسی در منطقه ایتالیا در سال ۱۸۶۱ متحد شده و کشور کنونی ایتالیا را به‌وجود آوردند.
تاریخ نوشتار اصلی: تاریخ ایتالیا دوران باستان و میانه اتروسکها یونانی‌ها و سپس رومی‌ها در دوران باستان بر ایتالیا حکمرانی می‌کردند و در قرون وسطی کنترل ایتالیا در دست پاپ‌ها، فرانک‌ها، بیزانسی‌ها و سپس اعراب و نورمان‌ها در پاره‌ای از اوقات بوده‌است. از میان مشکلات پرشماری که اتحاد ایتالیا (۱۸۷۰–۱۸۴۸) درپی داشت، آنچه بیش از همه اضطراری می‌نمود، همانا یکدست ساختن سرزمینی بود که از لحاظ سیاسی و اقتصادی بسیار متفاوت بود. وحدت ایتالیا بکار گیری ساختارهای اداری دوره رژیم سلطنتی ساوویا در طول زمان باعث وخیم تر شدن اختلافات قبلی میان مناطق مختلف ایتالیا گردید و به دنیال آن موج مهاجرت طبقهٔ روستایی به سوی آمریکای شمالی و جنوبی آغاز شد. میان سال‌های پایانی قرن نوزدهم و سال‌های آغازین قرن بیستم، چند میلیون ایتالیایی به خارج از کشور مهاجرت نمودند. از دیدگاه اقتصادی و اجتماعی، دورهٔ قبل از اتحاد تا زمان آغاز جنگ اول جهانی با پدیده رشد کلی کشور همراه بود که با تکیه به موقعیت بین‌المللی مثبت، این امکان را یافت تا سر و سامانی به وضعیت مالی و ساختارهای دولتی داده و بخش‌های اصلی برای کمک به پیشرفت و توسعهٔ صنعتی را گسترش دهد و در این راستا البته از کمک سخاوتمندانه سرمایه‌های خارجی نیز بهره برد. ایتالیا در نقشه ساموئل دان (۱۷۹۴) شرایط اجتماعی کشور، که همراه با اختلافات پیش گفته میان مناطق روستایی و شهری بود، سال‌های اولیه ”صنعتی‌سازی کشور” و نخستین گام‌ها به سوی یک ساختار نوین اجتماعی را با شکل‌گیری احزاب سیاسی رقم زد. ظهور این احزاب سیاسی و تنش‌های اجتماعی ناشی از آن تأثیر گسترده‌ای بر جریان‌های بعدی تاریخی ایتالیا بجای گذاشت. جنگ جهانی اول به دنبال بر خورداری شهروندان ایتالیایی از حق رأی در سال ۱۹۱۳، روند یکپارچه سازی سیاسی کشور تکمیل شد و این در حالی بود که چهرهٔ بین‌المللی ایتالیا که به‌دنبال اصلاحات آغاز شده از فردای روز اتحاد، هماهنگ تر و مدرنتر شده بود، وجهه بیشتری یافته و تقویت می‌شد. ایتالیا و مستعمرات پیشینش. در آستانهٔ جنگ اول جهانی، ایتالیا چشم انداز ترسیم شده تا آن زمان را دگرگون ساخته و در کنار قدرت‌های متحد فرانسه، انگلیس و ایالات متحده وارد جنگ شد. به‌دنبال کنفرانس صلح پاریس در سال ۱۹۱۹ مناطق شمالی ترنتینو، التوادیجه و ونتریا جولیا را که برای کامل ساختن روند اتحاد ملی مورد نیاز بود، بدست آورد. ایتالیا هر چند که از مبارزه پیروز خارج شده بود، اما از نقطه نظر اقتصادی زیر بار فشارهای وارده، دچار چنان آشفتگی‌هایی گردیده بود که دولت‌های وقت آن زمان توان هدایت آن را به‌سوی دست آورده‌های مثبت نداشتند. در این برهه برخی از تشکیلات سیاسی که بعدها به‌مدت ده‌ها سال بر آینده کشور تأثیرات عمیقی گذاشت، پا به عرصه وجود گذاردند، از جمله حزب ملت (۱۹۱۹) که بعدها به حزب دموکرات مسیحی تغییر شکل داد، حزب سوسیالیست، حزب کمونیست که توسط گرامشی پایه‌گذاری شد (۱۹۲۱) و طبقات مبارز که توسط موسولینی شکل گرفت (۱۹۱۹) و بعداً در سال ۱۹۲۱ به حزب فاشیست ملی تغییر شکل داد و عامل به قدرت رسیدن موسولینی شد. ایتالیا میان دو جنگ در سال ۱۹۲۵ (میلادی) با ممنوع شدن فعالیت تمامی دیگر احزاب، دوره رژیم فاشیست آغاز می‌شود که با سیاست استبدادی و در پوشش ملی گرایی، باعث دگرگونی‌های ریشه‌ای در زندگی کشور گردید و آزادی‌های سیاسی را محدود نمود. این رژیم برای ممانعت از دشمنی کلیسای کاتولیک، به توافقی با واتیکان (۱۹۲۹) دست یافت. در آن سال‌ها اقدامات جدی برای تقویت و توسعه فعالیت‌های صنعتی و کشاورزی صورت گرفت. در زمینه سیاست خارجی، موسولینی سعی کرد با اتکا به سیاست توسعه طلبانه و قدرت‌های متحد، پرستیژ خود را تثبیت نماید که نقطهٔ اوج آن اتحاد با آلمان و ورود به جنگ دوم جهانی (۱۹۴۵–۱۹۴۰) علیه متفقین و متعاقباً سقوط رژیم فاشیست به‌دنبال ناکامی‌های نظامی بود. بازسازی دموکراسی و اداره وضعیت سخت کشور پس از پایان جنگ و کوشش در از بین بردن هر آنچه از رژیم فاشیست به ارث مانده بود، باعث شد تا مجمع قانون اساسی شکل بگیرد. در دوم ژوئیه سال ۱۹۴۶، و به‌دنبال انجام همه‌پرسی «جمهوری ایتالیا» متولد شد و این تاریخ تبدیل به جشن ملی شد. قانون اساسی جدید از تاریخ اول ژانویه ۱۹۴۸ رسمیت یافته و به مرحله اجرا در آمد. ایتالیا بعد از جنگ، تلاش زیادی برای نزدیکی به کشورهای غرب انجام داد و در این راستا به ”اتحاد آتلانتیک” ملحق شد که سازمانی نظامی دفاعی است که به ابتکار آمریکا شکل گرفت و اکثر کشورهای اروپایی غربی نیز به آن پیوستند. در سطح اروپا، ایتالیا در آن دوره از جمله کشورهایی بود با حداکثر توان در راستای یکپارچگی اروپا در طی مراحل مختلف آن، چه از نظر اقتصادی و چه سیاسی کوشش نمود. از اول ژانویه ۱۹۹۹ (میلادی)، ایتالیا از جمله ۱۱ کشوری است که واحد پولی یورو را به عنوان پول واحد بر گزید. جغرافیا تصویر ماهواره‌ای از ایتالیا ایتالیا در جنوب اروپا با مختصات جغرافیایی تقریبی ۵۰ ۲۲ شمالی، ۳۰ ۱۲ شرقی قرار دارد. مساحت کل آن ۳۰۱۳۲۳ کیلومتر مربع (تقریباً یک پنجم ایران) است که از آن ۲۹۴۰۲۹ کیلومتر مربع خشکی و ۷۲۱۰ کیلومتر مربع آب است. ۷۶۰۰ کیلومتر ساحل دارد. نکتهٔ جالب در مورد نقشهٔ کشور ایتالیا این است که نقشهٔ این کشور شبیه چکمه می‌باشد. جزایر ساردنی و سیسیل در دریای مدیترانه نیز جزو ایتالیا است. مرزهای این کشور ۲۹۳۲۱ کیلومتر است. با کشورهای زیر مرز مشترک دارد: اتریش: ۴۳۰ کیلومتر فرانسه: ۴۸۸ کیلومتر واتیکان: ۳٫۲ کیلومتر (واتیکان در داخل شهر رم پایتخت ایتالیا قرار دارد) سان مارینو: ۳۹ کیلومتر (کشور سان مارینو در شمال ایتالیا و در دل ایالت امیلیا رومانیا قرار دارد) اسلوونی: ۲۳۲ کیلومتر سوئیس: ۷۴۰ کیلومتر آب و هوای ایتالیا مدیترانه‌ای است. در شمال به دلیل وجود رشته‌کوه آلپ سرد، در جنوب خشک و در کل کشوری تقریباً گرم است. بلندترین نقطه آن کوه مونته بیانکو با ارتفاع ۴۸۰۸ متر از سطح دریا و کمترین ارتفاع آن دریای مدیترانه‌است. تقسیمات کشوری کشور ایتالیا از نظر جغرافیایی به ۲۰ ناحیه تقسیم می‌شود که ۵ تا از آن‌ها دارای نوعی خودمختاری در وضع قوانین محلی می‌باشند. از سوی دیگر ایتالیا به ۱۱۰ استان و ۸٬۱۰۰ شهرداری تقسیم می‌شود. علاوه بر این در سال ۲۰۰۹ میلادی ۱۵ شهر ایتالیا به عنوان ابرشهر (متروپولیس) در نظر گرفته شدند که البته این تقسیمات جدید هنوز به جرحله رسمی و اجرایی نرسیده است. پولیا باسیلیکاتا کالابریا سیسیل مولیز کامپانیا آبروتزو لاتزیو اومبریا مارکه توسکانی ساردنی امیلیا-رومانیا لیگوریا پیمونت فریولی ونتزیا جولیا واله دائوستا ترنتینو آلتو آدیجه ونتو لمباردی دریای آدریاتیک دریای ایونی مدیترانه دریای تیرنی دریای لیگوریا گروه‌های قومی و نژادی ایتالیایی‌ها. گروه‌های نژادی آلمانی، فرانسوی و ایتالیایی اسلاوتبار در شمال و ایتالیایی آلبانیایی‌تبار و ایتالیایی یونانی‌تبار نیز در جنوب هستند. در سال ۲۰۰۵ نزدیک به ٪۵٫۸ از جمعیت ایتالیا خارجیها بوده‌اند. ۱۱٫۴٪ کودکانی که در سال ۲۰۰۷ در ایتالیا بدنیا آمده‌اند دست‌کم یکی از والدینشان خارجی بوده‌اند. در سال ۲۰۰۷ بیشترین مهاجرت‌ها به ایتالیا به ترتیب ازاروپای شرقی(۵۲٫۰۲٪) شمال آفریقا (۱۶٫۱۷٪) آسیا (۱۶٫۰۸٪) و آمریکا لاتین (۸٫۵٪) بوده‌است. زبان‌ها عمده ایتالیایی‌ها رومی تبار هستند و زبان‌های رایج در ایتالیا هم تقریباً همگی شاخه‌هایی از زبان رومی بشمار می‌روند. با وجود اینکه زبان رسمی ایتالیا زبان ایتالیایی است اما زبان‌های پرگویشور دیگری در این کشور وجود دارند که حالتی نیمه رسمی و گاه محلی دارند. بسیاری از این زبان‌ها در معرض نابودی قرار گرفته‌اند که شروع مرگ تدریجی این‌زبان‌ها به دوره حکومت فاشیسم بر ایتالیا باز می‌گردد. ایتالیایی زبان رسمی این کشور است که از سال ۱۸۶۱ تا کنون این مقام را دارد. آلمانی: آلمانی زبان رسمی ایالت خودمختار تیرول جنوبی در شمال ایتالیا است. همچنین در بخش‌هایی از ایالت بولتزانو به دلیل هم‌مرزبودن با اتریش مردم به این زبان تکلم می‌کنند. فرانسوی: در شمال غربی و در ایالت وال له داوستا به دلیل هم‌مرز بودن با فرانسه مردم با این زبان آشنایی دارند. لیگوری: در مناطق شمالی ایتالیا بویژه شهر جنوا رایج است و بیش از یک میلیون گویشور در ایتالیا دارد. گویش جنوایی و بریگاسکی از مهم‌ترین گویش‌های این زبان در ایتالیا هستند. اسلوونیایی: در شهرهای تریسته و گوریتزیا مردم به دلیل همسایگی با اسلوونی با این زبان آشنایی دارند. لومباردی: در مناطق شمالی ایتالیا بویژه نقاط هم‌مرز با سوئیس رایج است و بیش از سه میلیون گویشور در ایتالیا دارد. پیدمونتی: زبان رایج منطقه پیدمونت ایتالیاست که بیش از دومیلیون نفر از مردم ایتالیا بدان تکلم می‌کنند. ونیزی: زبان قدیمی منطقه ونیز که از زبان‌های رومی بشمار می‌رود و در ایتالیا قریب دو میلیون نفر از اهالی منطقه ونیز و مناطق مجاور بدان تکلم می‌کنند. این زبان در اسلوونی نیز رایج است. ناپلی: زبان رایج منطقه جنوب ایتالیا بویژه نواحی پالرمو و ناپولی است که بیش از شش میلیون نفر از سکنه ایتالیا بدان سخن می‌گویند. گویش ایتالیایی جنوبی در واقع گویشی از همین زبان است و نه ایتالیایی. توسکانی: زبان رایج در منطقه توسکانی است که گاهی گویشی از زبان ایتالیایی نیز شمرده می‌شود. حدود سه میلیون تن به این زبان تکلم می‌کنند. ساساری: این زبان اگرچه تنها ۱۲۵ هزارتن گویشور دارد اما در منطقه خودمختار ساردینیا زبان رسمی بشمار می‌رود. ساردوکمپیدانی از زبان‌های بومی جنوب ایتالیاست که هنوز نزدیک به یک میلیون گویشور دارد اما بیشتر گویشورانش در مناطق کوهستانی شمال ایتالیا بسر می‌برند که این به دلیل سیاست‌های فاشیستی ایتالیا در زمان جنگ جهانی دوم بوده‌است. زبان ایتالیایی-یهودی از زبان‌های رومی است که در ایتالیا امروزه بیش از دویست تن گویشور ندارد. مذاهب دین در ایتالیا، سال ۲۰۰۱۱ دین درصد مسیحیت   ۹۱٫۶٪ بدون دین   ۵٫۸٪ اسلام   ۱٫۹٪ بودیسم   ۰٫۳٪ هندوئیسم   ۰٫۲٪ سیکیسم   ۰٫۱٪ یهودیت   ۰٫۱٪ حاکمیت و اکثریت با مسیحیت کاتولیک است، ولی پروتستانها، یهودیها و مسلمانان (که اکثراً مهاجر هستند) نیز در این کشور زندگی می‌کنند. ۹۱٫۶٪ جمعیت ایتالیا مسیحی و بیشتر کاتولیک هستند که یک سوم آنها (۳۶٫۸٪) عضو فعال هستند. امروزه ۸۲۵۰۰۰ نفر مسلمان در ایتالیا زندگی می‌کنند که (۱٫۴٪) جمعیت ایتالیا را تشکیل می‌دهند که از بین آنها فقط۵۰۰۰۰ نفر ملیت ایتالیایی دارند. اقتصاد از جمله مهم‌ترین صنایع کشور می‌توان به صنایع فلزکاری، ماشین‌آلات، شیمیایی، وسائط نقلیه، مواد غذایی و مشروبات، منسوجات و البسه، هواپیماسازی، کشتی‌سازی، پتروشیمی، الکتریکی، اتمی و جنگ‌افزار اشاره نمود. گندم، جو، سیب‌زمینی، چغندرقند، سیب، ذرت، برنج، انگور، ماهی، گاو و خوک نیز مهم‌ترین محصولات کشاورزی و دامپروری کشور را تشکیل می‌دهند. سرانه زمین مزروعی برای هر نفر بالغ بر ۳۲/۰ هکتار است. تولید سالیانه گوشت گاو ۴۰۰/۱ هزار تن، گوشت خوک ۵۰۰/۱ هزار تن، گوشت گوسفند ۹۰۰/۱۵۴ تن و ۸۰۶ هزار تن صید ماهی است. تولید سالیانه نیروی الکتریسیته نیز معادل ۱/۲۴۱ میلیارد کیلووات ساعت است. گردشگری ایتالیا در مرکز دریای مدیترانه واقع شده‌است، دریایی که تولد تمدن‌های بسیاری را بخود دیده‌است. ایتالیا دارای تاریخی غنی از تماس‌ها و تبادلاتی می‌باشد که بر مردم، اقتصاد و فرهنگش تأثیر گذاشته‌است. فنیقیها، یونانیها، کارتاژها، اعراب و نورمنها از جمله مللی می‌باشند که در طول سده‌ها با تأثیر گذاشتن بر فرهنگ محلی ایتالیا، باعث گردیده‌اند تا ایتالیا بطور فوق‌العاده‌ای غنی از آثار معماری و هنری می‌باشد. بر اساس محاسبه‌ای که یونسکو انجام داده، بیش از نیمی از میراث فرهنگی جهان در کشور ایتالیا واقع شده‌است، کشوری کوچک که مساحتش فقط ۰/۲۵ ٪ از کل خشکی‌های جهان است. نشانه‌های باقی‌مانده از گذشته، آثار هنری و تنوع فوق‌العاده طبیعت در شبه جزیره ایتالیا از جمله عوامل جذب توریست به این کشور می‌باشد که امروزه یکی از توریستی‌ترین کشورهای جهان بشمار می‌آید. رم، فلورانس، ونیز و بسیاری شهرهای دیگر، از جمله مقصدهای هنری هستند که برنامه هر بازدید کننده‌ای از شبه جزیره ایتالیا را تشکیل می‌دهند. در کنار این شهرهای بزرگ و معروف، میراثهای فرهنگی پنهانی هم در شهرهایی با تاریخ هزار ساله وجود دارند که البته در مسیر اصلی بازدیدها قرار ندارند و علی‌رغم اینکه کمتر شناخته شده‌اند، اما به همان اندازه شهرهای هنری ایتالیا دارای جذابیت می‌باشند. شناخت ایتالیا با بازدید از شهرهای معروف و موزه‌ها و میادین آن کافی نیست، بلکه برای نیل به این مهم، باید دنیای رنگارنگ به اصطلاح ایتالیای کوچک را که غنی از زیبایی‌های طبیعی و هنری بی حساب و صدها مرکز شهری کوچک و متوسط که برخی از آنها پایتخت‌های باستانی با آثاری اصیل و بی نظیر می‌باشند، نیز در نوردید. برای تکمیل این شناخت البته باید دسرها و غذاهای ایتالیا را هم تجربه کرد. غنا و تنوع رسوم و لهجه‌ها در هر گوشه از کشور به آسانی قابل تشخیص می‌باشد. غذاهای ایتالیایی آینده این تنوع است. بخاطر همین تنوع منطقه‌ای می‌باشد که ایتالیا تبدیل به یکی از اصلی‌ترین قطبهای توریسم بین‌المللی شده‌است. از جمله دیگر عواملی که در پیشرفت صنعت توریسم در این کشور زیبا نقش داشته‌اند می‌توان به نزدیکی ایتالیا به کشورهای صنعتی مرکز و شمال غرب اروپا، وجود وسایل ارتباطی سریع و اقتصادی با دیگر قاره‌ها و سطح عالی امکانات پذیرش توریست که کمتر کشوری از آن برخوردار می‌باشد، اشاره نمود. هر ساله بطور میانگین حدود بیست میلیون گردشگر خارجی از ایتالیا بازدید می‌کنند و این رقم طبیعتاً علاوه بر میلیونها ایتالیایی می‌باشد که کشورشان را برای گذراندن تعطیلاتشان انتخاب می‌کنند و البته در این انتخاب، تکیه بر سی و پنج هزار واحد اقامتی موجود در کشور که دارای تقریباً دو میلیون تخت می‌باشند، دارند. توریسم در عمل یکی از مهم‌ترین منابع اقتصادی ایتالیا به شمار می‌رود که حدود ۵/۵٪ از تولید داخلی کشور را به خود اختصاص داده‌است و این به معنای آنست که از نظر ارزش بالاتر از کل تولید بخش کشاورزی قرار دارد. سینمای ایتالیا صنعت سینمای ایتالیا از اعتبار خوبی در سراسر جهان برخوردار است. گواه آن جوایزی است که ساخته‌هایش در فستیوال‌های متعدد و بین‌المللی دریافت می‌کند. قوهٔ مقننه ایتالیا مجلس نمایندگان ایتالیا: ۶۳۰ نفر مجلس سنا ایتالیا: ۳۱۵ نفر ارتش نیروی زمینی: ۲۳۰٬۰۰۰ نفر ۱۹۲۰ دستگاه تانک نیروی هوایی: ۷۶٬۰۰۰ نفر ۴۴۹ فروند هواپیمای جنگی نیروی دریایی: ۴۸٬۰۰۰ نفر ۱ فروند ناو هواپیمابر، ۸ فروند زیردریایی، ۱ فروند ناو موشک‌انداز، ۳ فروند رزمناو، ۲۴ فروند ناوشکن